Chiếc áo tập luyện thể thao cho phái nữ (sport bra) được ra đời vào năm 1977 đơn giản như hình dưới đây. Nó là sự kết hợp áo lót thông thường với nhưng cái dây vải bản lớn may lại với nhau. Từ đó đến hơn 30 năm sau, vẫn không có nhiều thay đổi, mặc cho thế giới đồ thể thao đã phát triển vượt trội với giày và các phụ kiện khác.
Vào năm 2015, đội ngũ nghiên cứu và phát triển (R&D) của hãng thể thao Reebok đọc được một bài nghiên cứu của trường đại học Delaware về một công nghệ tên là Shear Thickening Fluid (STF). Khi dịch chuyển hoặc bị tác dụng lực lên, loại vật liệu này chuyển từ dạng lỏng sang rắn nhanh tới mức mili-giây. Chất liệu này đã được bắt đầu nghiên cứu cách đây 20 năm.
Nếu bạn đã từng chơi với chất lỏng phi-newton như slime hay hỗn hợp bột ngô với nước theo tỉ lệ 1:1 đặc sệt (oobleck), bạn sẽ thích mê với chúng. Gọi là phi-newton (non-newtonian) bởi vì chúng “cư xử” rất ngộ, không giống như chất lỏng bình thường. Nếu bạn dốc ngược li nước khoáng, nước ngọt, nước tương hay nước mắm, ngay lập tức bạn sẽ phải đi lau nhà, đúng chưa? Nhưng những chất-có-vẻ-lỏng như slime thì khác. Chúng sẽ chảy từ từ, chậm chậm.
Chưa xong, vẫn còn đang chảy.
À, tới miệng li rồi. Lật ngược li lại nào chứ không mất công lau nhà nữa.
Đấy là dốc ngược li, chúng sẽ như chất lỏng. Nhưng nếu giả sử bạn đang điên tiết và muốn trút giận lên nó, như là đấm vào nó chẳng hạn, nó sẽ chẳng hề nhúc nhích. Nào, chẳng ai tức giận lại đi đấm vào nước, đúng không? Còn khi đấm vào slime hay hỗn hợp bột ngô kia, chúng gần như đứng im. Lúc này, chúng gần-như-là-chất-rắn.
Chất liệu STF chuyển từ dạng lỏng sang rắn trong ít hơn một chớp mắt. Và Reebok nghĩ ồ hay quá, đây hoàn toàn có thể là chìa khóa để làm những cái sport bra phù hợp với nhu cầu tập luyện cường độ cao nhưng vẫn thoải mái khi nghỉ ngơi.
Ý tưởng là thế nhưng nghiên cứu thì dày công hơn. Họ cần biết rõ cụ thể cách “núi đôi” phản ứng trong nhiều trường hợp tập luyện để tìm cách tích hợp STF vào vật liệu vải và cố gắng làm giảm đi ảnh hưởng.
Mỗi nghiên cứu về chuyển động của “núi đôi” thường phải sử dụng từ hai đến bốn cảm biến chuyển động. Còn Reebok đã dùng tới 54 cảm biến gắn khắp những vùng có liên quan. Sẽ ra sao nếu phụ nữ đi bộ, chạy, nhảy hay khiêu vũ?
Và họ đã đưa sản phẩm ra thị trường thành công. Sau đó thì họ tiếp tục tìm cách sử dụng STF hỗ trợ cho nhiều bộ phận và nhóm cơ khác của các vận động viên nữ. Và thị trường đồ thể thao cho nữ sẽ sôi động hơn nữa.
STF thì đã và đang được ứng dụng cho nhiều lĩnh vực khác.
Đọc thêm
Chất lỏng phi-newton cũng chia làm nhiều loại, theo biểu đồ dưới đây:
Khi thử nghiệm với những chất lỏng phi-newton khác nhau thì sẽ ra sao?
Trang của đại học Delaware: https://sites.udel.edu/kaap/stf-in-developing-reebok-puremove-sports-bra/
Hình minh họa của Julia Bernhard