Anything You Want: Chuyện Khởi Nghiệp Của Một Người Biết Đủ

Tác giả Derek Sivers là một nhạc sĩ và một người khởi nghiệp. Cuốn sách Anything You Want: 40 Lessons For The New Kind Entreprenuer kể lại câu chuyện chào đời và lớn lên của đứa con tinh thần mang tên CDBaby của ông.

Tách – tách – tách – tách –

Cuốn sách ngắn như một bản nhạc. Đã lâu lắm rồi thì phải mới đọc được một cuốn ngắn gọn nhưng lại đầy hứng thú như thế sau Oscar Và Bà Áo Hồng (mình đã review ở đây). Thú vị lắm.

Những câu chữ như có nhịp phách hay nhấn nhá vậy. Lúc chậm rãi nhịp trống gõ tách tách tách tách trước khi bùm một cái chữ nghĩa hình ảnh bay ra. Có khi giống như đoạn chorus cao hứng lặp đi lặp lại, bỗng xuống dòng sang đoạn sau thì nhịp chùng xuống. Có chuyện bất ngờ xảy ra. Vỏn vẹn trong một chương sách không quá 03 trang.

Tài tình thật.

Triết lý sống = triết lý kinh doanh

Derek mở đầu cuốn sách bằng cách đưa ra triết lý sống và khởi nghiệp của mình. Rồi ông kể những câu chuyện nhỏ để người đọc hiểu những triết lý ấy từ đâu mà ra.

Nhiều ý nếu tóm tắt lại chắc ai cũng đã nghe nhan nhản đâu đó. Đừng làm chỉ vì tiền bạc. Hãy làm gì bạn thích ấy. Để tâm vào những điều nhỏ nhặt. Không mở rộng, hãy giữ business nhỏ thôi, vì khách hàng thích bạn là của riêng họ. Đặt khách hàng lên trên hết. Với Derek chúng không phải giáo điều: ông không làm vậy do ai đó nói, mà đó là những gì ông thực sự quan tâm.

Đấy, business có thế thôi.

Trên đây là đoạn review của mình về cuốn sách. Thực ra mình còn muốn ghi chú thêm để đọc lại sau này nên dưới đây chắc chắn sẽ có spoil. Bạn cần suy nghĩ trước khi quyết định đọc tiếp nha.

Khởi nghiệp tinh gọn

Câu chuyện khởi nghiệp của Derek có vẻ rất đơn giản. Thực ra nó đơn giản thật. Mà khó. Nhạc sĩ, ca sĩ indie Derek Sivers đang sống một cuộc đời nghệ sĩ, không quá nghèo nhưng cũng không đói. Anh chàng 27 tuổi muốn bán đĩa nhạc của mình nhưng không có nhà phát hành nào chịu ký hợp đồng với anh cả. Thời ấy họ chỉ nhắm vào những ngôi sao tên tuổi. Mà dù có được nhận bán đi chăng nữa thì sau đó cũng lắm gian nan.

Nên thôi, Derek tặc lưỡi chả cần. Anh nảy ra ý tưởng tự tạo một cửa hàng online để bán đĩa của mình. Lúc ấy là năm 97. Chưa có công ty thanh toán online nào, không biết gì về lập trình, thiết kế web, anh bèn mua sách về tự học code. Trầy trật mãi cuối cùng mới đặt được cái nút Buy Now trên web và đăng bán đĩa của mình.

Bạn bè trong ngành nghe anh kể lại rồi đồn thổi lẫn nhau. Nhiều người bảo bán đĩa giùm tôi với đi ông ei. Nhưng tự code đăng bán một đĩa mới thì mất cả tiếng, phải lấy phí chứ. Khổ nỗi lại chưa kinh doanh như này bao giờ, biết lấy phí làm sao?

Derek chạy ra một cửa hàng bán đĩa hỏi người chủ rằng khi có người nhờ bán đĩa thì họ tính thế nào rồi về bê y xì những lời đó lên trang web. Business model đấy, lại bảo không đơn giản đi. Sau này ông phải đổi cái model ấy nhiều lần vì không biết trước khách hàng có thêm những yêu cầu gì mới.

Nhưng đừng hiểu lầm Derek bắn phát trúng ngay. Không có. Ổng cũng trầy trật không ít lần với các dự án trước đó rồi cơ. Ổng có bảo, khởi nghiệp cũng giống sáng tác. Có khi viết cả trăm bài không ai quan tâm, đến đâu người ta cũng sập cửa. Nhưng mà chỉ cần một và chỉ một hit thôi, cửa mở toang hết cả ra. Vì vậy, kiên trì không phải là cố thật lực để cổ vũ cho một thứ không được đón nhận. Kiên trì phải là liên tục cải tiến và phát minh những dự án, phương án khác nhau đến khi nào có hit thì thôi.

Khi bạn là Đấng Sáng Tạo

Khi kinh doanh, tự bạn tạo ra thế giới của mình. Format là do bạn, một Đấng Sáng Tạo đặt ra. Nó vận hành theo mong muốn và triết lý của bạn. Derek mong muốn một đơn vị phát hành ứng xử ra sao với mình thì ông thực hiện như vậy với người khác.

Kinh doanh, theo Derek nói, thì chưa bao giờ là vì tiền cả. Ông tin vai trò của kinh doanh là để giải quyết vấn đề mà bạn hoặc ai đó đang gặp phải. Doanh nghiệp đó làm thế giới tốt đẹp hơn và giúp người sáng lập phát triển hơn. Và nếu người ta không còn gặp vấn đề đó nữa, thì thôi, không cần giải quyết nữa. Không nhất quyết phải cố bám víu lấy nó.

Vì vậy, đừng chỉ kiếm lợi về cho mình, cũng đừng chỉ vì tiền. Không có funding biết đâu là một lợi thế? “Starting small puts your 100 percent of your energy into actually solving real problems for real people.”

Chẳng phải vậy là Đủ rồi sao?

“Làm gì thì làm, cái đích cuối cùng người ta hướng tới là gì? Có phải niềm vui hay hạnh phúc không? Thế thì hãy chỉ làm điều gì khiến mình vui thôi.”

Derek còn là một người biết Đủ. Có một đoạn này trong sách mình thấy hay quá nên phải chép lại ra đây.

“Never forget why you’re really doing what you’re doing. Are you helping people? Are they happy? Are you happy? Are you profitable? Isn’t that enough?”

Anything You Want by Derek Sivers

Những bài học trong sách không phải chỉ dành cho những người khởi nghiệp. Chúng hoàn toàn có thể ứng dụng được trong cuộc sống đấy chứ nhỉ?

Link sách

Mình sẽ gối đầu bằng cuốn này trong năm nay. Bạn nghĩ sao về cuốn sách này?

The Too Blue Scientist